Μελέτη κατανομής ιχνοστοιχείων σε λειμωνιτικές εμφανίσεις των νομών Χανίων και ΡεθύμνηςΜελέτη κατανομής ιχνοστοιχείων σε λειμωνιτικές εμφανίσεις των νομών Χανίων και Ρεθύμνης Διπλωματική Εργασία Diploma Work 2018-12-102018elΗ Δυτική Κρήτη, κατά το μεγαλύτερο τμήμα της, δομείται από μεταμορφωμένα πετρώματα πολυφασικού τεκτονισμού. Κατά καιρούς, διάφοροι μελετητές και ερευνητές, έχουν περιγράψει με διαφορετικές ονοματολογίες, το σύνολο αυτών των μεταμορφωμένων πετρωμάτων ή τμήματα όλων αυτών. Είναι δεδομένο πως η διαφορετική και πολύπλευρη ονοματολογία αυτών των τεκτονικών και στρωματογραφικών ενοτήτων να προκαλεί κάποια σύγχυση, ιδιαίτερα όταν εντός της τεκτονικής ενότητας που είναι ευρέως γνωστή με συνθετικά των όρων «Φυλλίτες-Χαλαζίτες» εμπεριέχονται πέραν των φυλλιτών, χαλαζιτών σχιστόλιθοι, μάρμαρα, ακόμα και μεταβασάλτες. Στη Δυτική Κρήτη, εντός του λεγόμενου «Φυλλιτικού Καλύμματος» πέραν των λιθολογικών ιδιομορφιών επιπροσθέτως εντοπίζονται υπολείμματα μεταλλευτικής δραστηριότητας σε σιδηρομεταλλεύματα και μικτά θειούχα μεταλλεύματα, που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, σε διάφορα στάδια του πρόσφατου κυρίως ιστορικού παρελθόντος. Συνεχίζοντας μια προσπάθεια που ξεκίνησε σχετικά πρόσφατα στην Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων σκοπός αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι μέσω δειγματοληψίας σε λειμωνίτες, σε λειμωνιτικές κρούστες και γενικότερα σε θέσεις εμφανίσεων σιδηρομεταλλευμάτων αλλά και χαλκούχων ορυκτών που εντοπίζονται σε διαφορετικές περιοχές της Δυτικής Κρήτης εντός του Φυλλιτικού Καλύμματος, να αναγνωριστεί και να διερευνηθεί η κατανομή των κύριων ορυκτών, των ορυκτολογικών τους φάσεων και των ιχνοστοιχείων που βρίσκονται εντός αυτών, να αξιολογηθούν και να συγκριθούν τα αποτελέσματα από τις παρατηρήσεις και τις εργαστηριακές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με υφιστάμενα παρόμοια αποτελέσματα από διαφορετικές χωρικές και στρωματογραφικές θέσεις. Από τα στοιχεία αυτά, επιχειρείται η κατανόηση της γενετικής προέλευσης και της εξέλιξης των σιδηρομεταλλευμάτων και των εμφανίσεων μικτών θειούχων μεταλλευμάτων με έμφαση στην κατανομή των ελάχιστων ποσοστών χαλκού, όπου αυτά αναπτύχθηκαν εντός του Φυλλιτικού Καλύμματος της Δυτικής Κρήτης. Πέραν αυτής συμπληρώνεται ένα αρχείο πληροφοριών το οποίο θα μπορούσε να συγκριθεί με άλλα, υφιστάμενα γενετικά μοντέλα δημιουργίας σιδηρομεταλλευμάτων στον Ελληνικό χώρο, από παλαιότερες έρευνες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εργαστηριακών μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν, η μεγάλη πλειονότητα των δειγμάτων είναι πλούσια σε οξείδια σιδήρου, τα οποία εμφανίζονται κυρίως ως γκαιτίτης αλλά σε μερικές περιπτώσεις εμφανίζεται και ως αιματίτης. Εντός των σιδηρούχων αυτών δειγμάτων συναντάμε ευρεία κατανομή ιχνοστοιχείων όπως χαλκό, αρσενικό, θείο, χρώμιο, ψευδάργυρο, βάριο, κοβάλτιο, νικέλιο, μόλυβδο, στρόντιο, ρουβίδιο κ.α. Κύριο συνοδευτικό ορυκτό αποτελεί ο χαλαζίας καθώς επίσης φυλλοπυριτικά και ανθρακικά ορυκτά. Κλείνοντας, αβίαστα μπορεί να ειπωθεί, ότι τμήμα των αποτελεσμάτων μπορούν να φανούν χρήσιμα και στην αρχαιολογική έρευνα του νησιού, αφού οι θέσεις της μικτής θειούχας και κυρίως σιδηρούχας μεταλλοφορίας από όπου πιθανώς να προμηθεύτηκαν τα απαραίτητα μέταλλα στις αντίστοιχες προϊστορικές χρονικές περιόδους παραμένει ένα ανοικτό ερευνητικό κεφάλαιο για τις γεωεπιστήμες αλλά και για την αρχαιολογία. To a large extent, western Crete consists of metamorphic rocks resulting from multiphase tectonic activity. A number of different nomenclatures have been employed by researchers to partially or fully describe the array of metamorphic rocks found in the region. It is evident that this inconsistent set of names and terms used to describe stratigraphic units results in confusion, especially within the phyllite-quartzite family of rocks. The latter encompasses a vast collection of rocks, such as phyllites and quartzites but also slates, marble, and metabasaltic rocks. Within the so-called “Phyllitic stratum”, on top of lithologic particularities, one can also find evidence of human metallurgic activity involving iron and mixed sulfuric ores that is to a large extend relatively recent. The aim of this thesis is to contribute to and expand the cataloging of the region’s main ores and to describe their mineralogic phases and mineral composition as part of a larger effort initiated under the hospices of the school of mineral resources engineering. This work presents the results of the analysis derived from the sampling of limonite found within the vicinity of western Crete’s phyllitic stratum. Moreover, it offers an evaluation and comparative assessment of previous observations and laboratory results from different locations and geologic strata. Based on the acquired data, we attempt to further comprehend the origin and evolution of local iron ores and the appearance of mixed sulfuric ores with an emphasis on the distribution of the minute percentages of copper within western Crete’s phyllitic stratum. Further on, we generated an information archive comparable with those constructed from previous studies focusing on models of iron ore formation in Greece. Laboratory results suggest that the great majority of samples are rich in iron oxides, mostly goethite and to a lesser extend hematite. Within these iron oxides, we encountered a plethora of mineral elements such as copper, arsenic, sulfur, chromium, zinc, barium, cobalt, nickel, lead, strontium, rubidium etc. Quartz was often found to accompany those ores along with smaller amounts of phyllosilicates and carbonate rocks. To conclude, we can confidently say that the results of this study could also benefit the archeological effort on the island, especially since the sites of mixed sulfur and iron extraction through various historical periods remain an open question for geosciences and archeology. http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/Πολυτεχνείο Κρήτης::Σχολή Μηχανικών Ορυκτών ΠόρωνGeorgiou_Georgios_Dip_2018.pdfChania [Greece]Library of TUC2018-12-10application/pdf9.0 MBembargo Georgiou Georgios Γεωργιου Γεωργιος Manoutsoglou Emmanouil Μανουτσογλου Εμμανουηλ Alevizos Georgios Αλεβιζος Γεωργιος Kallithrakas-Kontos Nikolaos Καλλιθρακας-Κοντος Νικολαος Πολυτεχνείο Κρήτης Technical University of Crete Λειμωνίτης Σιδηρομεταλλεύματα Γεωλογία