Διερεύνηση κατανομής σεληνίου σε ιστορικά καταγεγραμμένες ιαματικές πηγές της Δυτικής ΚρήτηςΔιερεύνηση κατανομής σεληνίου σε ιστορικά καταγεγραμμένες ιαματικές πηγές της Δυτικής Κρήτης Διπλωματική Εργασία Diploma Work 2020-12-082020elΣτη εργασία αυτή μελετώνται τα γεωλογικά και υδροχημικά δεδομένα ιστορικά καταγεγραμμένων ιαματικών πηγών της Κρήτης, οι οποίες περιέχουν σελήνιο. Ξεκινώντας από μία σύντομη αναφορά στην χημεία του σεληνίου, στις οξειδοαναγωγικές του ιδιότητες, τις ενώσεις του, γίνεται αναφορά στην προέλευση και την κατανομή του σε ορυκτά, σε πετρώματα, στο έδαφος και στα ύδατα. Η παρουσία του σεληνίου σχετίζεται συνήθως με το θείο, το οποίο και αντικαθιστά σε ορυκτά θειούχων μετάλλων και κατ’ επέκταση η σχέση των δύο στοιχείων είναι μεγάλης σημασίας. Όπως προκύπτει από την εκτεταμένη βιβλιογραφία το σελήνιο είναι πολύ σημαντικό για την ανθρώπινη υγεία αλλά και πολύ επιβλαβές σε υπερδοσολογία. Στην συνέχεια παρατίθενται χημικές αναλύσεις κύριων στοιχείων και ιχνοστοιχείων από δείγματα υδάτων ιστορικά καταγεγραμμένων ιαματικών πηγών της Κρήτης (των νομών Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου) καθώς και απεικονιστικά διαγράμματα. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν συγκρίθηκαν με καθορισμένα όρια στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 2009/54/ΕΚ), ‘για τον καθορισμό των ανώτατων τιμών συγκεντρώσεων’ συγκεκριμένων στοιχείων και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών. Επιπλέον έγινε σύγκριση των μετρήσεων των κύριων στοιχείων καθώς και των ιχνοστοιχείων που μετρήθηκαν στο πεδίο με τα όρια που έχουν τεθεί και πάνω από τα οποία τα ύδατα δεν είναι κατάλληλα για καθημερινή χρήση σύμφωνα με τα στοιχεία του ΦΕΚ (3282/19/10/2017) τεύχος Β’ ‘’περί ποιότητας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης’’ και το άρθρο 1 της Οδηγίας 98/83/EK. Από την παράθεση των φυσικοχημικών παραμέτρων των μελετώμενων υδάτων μεταξύ των άλλων προέκυψε ότι οι πηγές που μελετήθηκαν χαρακτηρίζονται από ψυχρές έως υπόθερμες (13.5-26 oC), σε σχέση με το pH από όξινες ως αλκαλικές (2.8-8.4) και σε σχέση με τα ολικώς διαλυμένα στερεά (TDS) οι πηγές κατατάσσονται από ολιγομεταλλικές ως χαμηλής περιεκτικότητας σε άλατα σύμφωνα με το παράρτημα Α (50-480 mg/L), με ελάχιστες εξαιρέσεις στις οποίες οι πηγές βρίσκονται στα κατώτατα όρια των μεταλλικών πηγών (520-580 mg/L). Όσον αφορά την περιεκτικότητα του σεληνίου η μεγαλύτερη περιεκτικότητα του σε πηγές στο νομό Χανίων μετρήθηκε στην πηγή του Αγίου Αντωνίου με τιμή 47.9 μg/L και η μικρότερη ανιχνεύσιμη στην πηγή της Λισσού με τιμή 0.1 μg/L, στον νομό Ηρακλείου μεγαλύτερη περιεκτικότητα μετρήθηκε στη πηγή/γεώτρηση στο Λέντα με τιμή 116.9 μg/L και η μικρότερη ανιχνεύσιμη στην πηγή του Κρότου με τιμή 1.3 μg/L και στο νομό Ρεθύμνου η μεγαλύτερη περιεκτικότητα μετρήθηκε στην πηγή Κάστελλος με τιμή 0.6 μg/L και η μικρότερη ανιχνεύσιμη στην πηγή Αρολίθι με τιμή 0.1 μg/L. Η ερμηνεία της κατανομής των τιμών αυτών στηρίχθηκε στην μελέτη του γεωλογικού υποβάθρου των περιοχών που φιλοξενούν τους υδροφόρους ορίζοντες που εκφορτίζουν οι πηγές που μελετήθηκαν. In this paper are studied the geological and hydrochemical data of historically recorded thermal springs of Crete, which contain selenium. Starting from a brief reference to the chemistry of selenium, its redox properties, its compounds and also reference is made to its origin and distribution in minerals, rocks, soil and water. The presence of selenium is usually associated with sulfur, which replaces in sulfide metals minerals, and therefore the relationship between the two elements is of great importance. According to the extensive literature, selenium is very important for human health but also very harmful in overdose. Also are listed illustrative diagrams and the chemical analyzes of main elements and trace elements from water samples of historically recorded thermal springs of Crete (of Chania, Rethymno and Heraklion). The results were compared with the limits set in the European Union directives of specific elements and indications for the labeling of natural mineral water constituents. In addition, was made a comparison of the measurements of the main elements as well as the trace elements measured in the field with the limits that have been set and above them the waters are not suitable for daily use according to the data of the Government Gazette (3282/19/10/2017) "on the quality of water for human consumption" and Article 1 of Directive 98/83 / EC. From the citation of the physicochemical parameters of the studied waters, among others, it emerged that the studied springs are characterized from cold to hypothermic (13.5-26 oC), in relation to the pH from acidic to alkaline (2.8-8.4) and in relation to the (TDS) springs are classified from oligometallic to low salt according to Annex A (50-480 mg/L), with a few exceptions where the springs are at the lower limits of metal springs (520-580 mg /L). Regarding the selenium content, the highest selenium content in springs in the prefecture of Chania was measured at the spring of Agios Antonios with a value of 47.9 μg/L and the lowest detectable in the spring of Lisos with a value of 0.1 μg / L, in the prefecture of Heraklion the highest content was measured at the spring / drilling in Lenta with a value of 116.9 μg/L and the smallest detectable at the spring of Krotos with a value of 1.3 μg/L and in the prefecture of Rethymno the highest content was measured at the spring of Kastellos with a value of 0.6 μg/L and the smallest detectable at the spring of Arolithi with a value of 0.1 μg/L. The interpretation of the distribution of these values was based on the study of the geological background of the areas that host the aquifers discharged by the studied springs.http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/Πολυτεχνείο Κρήτης::Σχολή Μηχανικών Ορυκτών ΠόρωνMartsakis_Rafail_Dip_2020.pdfChania [Greece]Library of TUC2020-12-08application/pdf3.1 MBembargo Martsakis Rafail Μαρτσακης Ραφαηλ Manoutsoglou Emmanouil Μανουτσογλου Εμμανουηλ Kallithrakas-Kontos Nikolaos Καλλιθρακας-Κοντος Νικολαος Spanoudakis Nikolaos Σπανουδακης Νικολαος Πολυτεχνείο Κρήτης Technical University of Crete Πηγές Springs Σελήνιο Selenium