Ψηφιακός και πράσινος καπιταλισμός και ο ρόλος της συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης για την αειφόρο ανάπτυξηΨηφιακός και πράσινος καπιταλισμός και ο ρόλος της συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης για την αειφόρο ανάπτυξηDigital and Green Capitalism and the role of emotional and social intelligence for sustainable development Διπλωματική Εργασία Diploma Work 2021-02-262021elΤο αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αφορά τη διερεύνηση κατά πόσο οι έννοιες του πράσινου και ψηφιακού καπιταλισμού και της συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης μπορούν να συνεισφέρουν στην εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης για την αειφόρο ανάπτυξη. Η ραγδαία αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, τόσο σε αριθμό όσο και σε ένταση, αποτελεί το μεγαλύτερο άμεσο κίνδυνο για τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά ακόμα και για την ίδια την επιβίωση του είδους. Οι φυσικές καταστροφές είναι συνήθως απρόβλεπτες και προκαλούν πολύπλοκες επείγουσες καταστάσεις, όπως απώλεια ζωών, της υγείας των πολιτών, σπιτιών, περιουσιών, και σημαντικών εγγράφων, συνεισφέρουν στην εξάπλωση ασθενειών, στην ελλιπή πρόσβαση σε τροφή και νερό και σε πολλές άλλες απώλειες. Επηρεάζουν τη γεωργία μακροπρόθεσμα, προκαλώντας μειωμένη παραγωγή, καταστροφή του εξοπλισμού, απώλεια της σοδειάς, και επακόλουθα του αγροτικού εισοδήματος. Ενώ η τεχνολογία βοήθησε στην μείωση των απωλειών στις ανθρώπινες ζωές, οι οικονομικές απώλειες συνεχίζουν να αυξάνονται με υψηλά ποσοστά, οδηγώντας ραγδαία σε οικονομική καταστροφή των πληγέντων εθνών. Για τα Ηνωμένα Έθνη λοιπόν είχε γίνει προφανές ότι η μείωση των φυσικών καταστροφών αποτελεί το κλειδί για την εξάλειψη της φτώχειας. Για αυτό το λόγο από το 2015 και μετά υιοθετήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη μια ολιστική προσέγγιση ψηφίζοντας μια σειρά από αλληλοσυνδεμένα μεταξύ τους πλαίσια εφαρμογών και συμφωνιών μεταξύ κρατών για τη μείωση του κινδύνου από τις φυσικές καταστροφές (Sendai Framework, Paris Agreement κλπ.) και τη βιώσιμη ανάπτυξη των εθνών (UNESCO 2030 - Agenda for Sustainable Development, Digital Competence Framework-DigComp, The Entrepreneurship Competence Framework - EntreComp κ.ά.). Η κριτική αλληλεξάρτηση μεταξύ της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας, της οικολογίας και τεχνολογίας προσδίδει υψηλή πολυπλοκότητα στην εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση και πρόληψη των φυσικών καταστροφών, αλλά και την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των εθνών. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση εφαρμογής του Sendai Framework (GAR 2019), απαιτείται η δημιουργία ενός νέου μοντέλου για την κατανόηση και διαβίωση με αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα, που θα μπορεί να ενεργοποιεί τη δύναμη της ανθρώπινης και κοινωνικής νοημοσύνης και όπου είναι εφικτό να ενισχύεται από κατάλληλα σχεδιασμένη τεχνητή νοημοσύνη. Έννοιες όπως η συλλογική νοημοσύνη (collective intelligence=ισχυρός συνδυασμός της ανθρώπινης, τεχνητής ή μηχανικής νοημοσύνης με την ικανότητα επεξεργασίας) αποτελούν τον πυρήνα για την συστηματική διακυβέρνηση του ρίσκου και την ευημερία. Υπό αυτό το πρίσμα, η μεταστροφή της παγκόσμιας οικονομίας με βάση ένα μοντέλο συλλογικής νοημοσύνης, περιβαλλοντικά φιλικό, με λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και με εξορθολογισμένη χρήση των φυσικών πόρων αποτελεί τη μοναδική λύση για τη διατήρηση και την εξασφάλιση της παγκόσμιας περιβαλλοντικής ισορροπίας. Οι καθαρά τεχνολογικές λύσεις που βασίζονται στην αντικειμενικότητα και την ουδετερότητα στις αξίες, αποσπούν τον άνθρωπο από την εγγενή σύνδεση του με το περιβάλλον προκαλώντας κατάρρευση των οικονομικών, οικολογικών και κοινωνικών συστημάτων. Οι άνθρωποι θα πρέπει να αποφασίσουν να προβούν σε βαθιές αλλαγές που θα ενσωματώνουν υψηλού επιπέδου κανόνες, να διαμορφώσουν στάσεις, επιλογές και συμπεριφορές σεβασμού τόσο προς το περιβάλλον όσο και προς τον συνάνθρωπό του. Το καπιταλιστικό μοντέλο των τελευταίων δεκαετιών, με την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων και την τάση για κατάργηση των περιορισμών φαντάζει πλέον όλο και λιγότερο βιώσιμο. Η αντικατάσταση του με μια μορφή καπιταλισμού, όπου το οικολογικό κεφάλαιο έχει το πρωταρχικό ρόλο (Πράσινος Καπιταλισμός), εμφανίζεται ως υποσχόμενη λύση για την αειφόρο ανάπτυξη αν και η κριτική που ασκείται ως προς αυτή τη μετάλλαξη του συστήματος είναι έντονη. Αντίστοιχα, ο ψηφιακός καπιταλισμός που λειτουργεί ως ο συνδυασμός του υπάρχοντος οικονομικού μοντέλου με τις νέες τεχνολογίες, στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς, είναι δυνατό να οδηγήσει σε πιο δίκαιη και ορθολογική αξιοποίηση των πόρων χωρίς ωστόσο να εξαλείφεται ο κίνδυνος της περαιτέρω υπονόμευσης των ρυθμιστικών αρχών και της απορρύθμισης των παγιωμένων εργασιακών σχέσεων. Στόχος λοιπόν της παρούσας διπλωματικής αποτελεί η παρουσίαση των σύγχρονων διεθνών τάσεων και πλαισίων σχετικά με την αειφόρο ανάπτυξη, των διάφορων θεωριών και απόψεων του ψηφιακού και πράσινου καπιταλισμού και να διερευνηθεί κατά πόσο οι θεωρίες της αλλαγής και της συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης μπορούν να συνεισφέρουν στην προαναφερόμενη μεταμόρφωση της κουλτούρας όλων των εμπλεκόμενων φορέων (των τοπικών κοινωνιών, του ιδιωτικού τομέα, αλλά και των μεμονωμένων ατόμων) σε μια πιο ευαισθητοποιημένη για το περιβάλλον και τον συνάνθρωπό του, αλλά και στην απόκτηση των απαραίτητων δεξιοτήτων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση, πρόληψη και αντιμετώπιση των κρίσεων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, εξετάζεται κατά πόσο μπορεί να συνεισφέρει η φιλοσοφία της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (Total Quality Management - TQM) όχι απλά ως ένα επιχειρηματικό εργαλείο, αλλά ως ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αλλαγής νοοτροπίας, διαφοροποιημένης από την έννοια της γενικής διοίκησης και άρρηκτα συνδεδεμένης με την επίτευξη του άριστου αποτελέσματος. The purpose of this thesis is to explore whether the concepts of green and digital capitalism and emotional and social intelligence are able to contribute in finding a solution for sustainable development. The rapid increase in extreme weather phenomena, both in number and intensity, is the greatest immediate threat to human civilization, and even to the survival of the species itself. Natural disasters are usually unpredictable and cause complex emergency situations, such as loss of lives, public health, homes, property and important documents and also contribute to the spread of diseases, inadequate access to food and water, and many other losses. They affect agriculture in the long run, causing reduced production, equipment destruction, crop loss, and consequent agricultural income. While technology has helped reduce losses in human lives, economic losses continue to rise at high rates, leading rapidly to economic disaster for affected nations. So, it has become clear to the United Nations that reducing natural disasters is the key to eradicating poverty. For this reason, a holistic approach has been adopted by the United Nations since 2015 by voting a series of interconnected frameworks and agreements between States to reduce the risk of natural disasters (Sendai Framework, Paris Agreement, etc.) and the sustainable development of nations (UNESCO 2030 - Agenda for Sustainable Development, the Digital Competence Framework-DigComp, The Entrepreneurship Competence Framework-EntreComp, etc.). The critical interdependence between human health and well-being, ecology and technology lend to a great deal of complexity in finding solutions to deal with and prevent natural disasters, but also to the economic development and prosperity of nations. According to the latest Sendai Framework Implementation Report (GAR 2019), a new model for understanding and living with uncertainty and complexity is needed, which can activate the power of human and social intelligence and, where possible, be enhanced by properly designed artificial intelligence. Concepts such as collective intelligence (powerful combination of human, artificial or mechanical intelligence with the ability to process) are at the core of systematic risk management and prosperity. The transformation of the global economy based on an environmentally friendly model of collective intelligence, with less greenhouse gas emissions and rational use of natural resources, is the only solution to preserve and secure a global environmental balance. Purely technological solutions based on objectivity and value neutrality detach man from his inherent connection to the environment, causing economic, ecological and social systems to collapse. People should decide to make profound changes that incorporate high-level rules, formulate attitudes, choices and behaviors that respect both the environment and also fellow human beings. The capitalist model of the last few decades, with the reckless use of natural resources and the tendency to abolish restrictions, now seems less and less viable. Replacing it with a form of capitalism, where eco-capital has the primary role (Green Capitalism), appears as a promising solution for sustainable development, although criticism of this systemic change is fierce. At the same time, digital capitalism, which operates as a combination of the existing economic model with new technologies within a globalized market, can lead to a more equitable and rational use of resources without, however, eliminating the risk of further undermining regulators and the deregulation of established labor relations. The purpose of this thesis is therefore to present contemporary international trends and frameworks on sustainable development, the various theories and views of digital and green capitalism, and to explore whether theories of change and emotional and social intelligence can contribute to transforming the culture of all stakeholders (local communities, the private sector, but also individuals) into a more environmentally aware, but also in acquiring the skills necessary to more effectively manage, prevent and respond to climate change crises. In addition, it examines the extent to which Total Quality Management (TQM) philosophy can contribute not just as a business tool, but as an integrated mindset change program, different from the general management concept and inextricably linked to the excellent result.Προπτυχιακή Διατριβή που υποβλήθηκε στη σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Πολυτεχνείο Κρήτης για την πλήρωση προυποθέσεων λήψης του διπλώματος. http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/Πολυτεχνείο Κρήτης::Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και ΔιοίκησηςTsiftsian_Ilias_Dip_2021.pdfChania [Greece]Library of TUC2021-02-25application/pdf3.3 MBfree Tsiftsian Ilias Τσιφτσιαν Ηλιας Stavroulakis Georgios Σταυρουλακης Γεωργιος Bakatsaki Maria Μπακατσακη Μαρια Moustakis Vasilis Μουστακης Βασιλης Πολυτεχνείο Κρήτης Technical University of Crete Οργάνωση και διοίκηση Διοικητικά συστήματα Sendai framework Agenda for sustainable development