Μια έκφραση ερώτησης αποτελείται από έναν ή περισσότερους όρους και προαιρετικές παραμέτρους αναζήτησης, που χωρίζονται με κενά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναζήτηση τεκμηρίων. Όταν καθοριστεί ένας όρος, η μηχανή αναζήτησης επιστρέφει τα τεκμήρια που περιέχουν αυτόν τον όρο και προαιρετικά παραλλαγές αυτού του όρου. Για παράδειγμα η αναζήτηση για τον όρο king, θα επιστρέψει τα τεκμήρια που περιέχουν τους όρους king και kings. Η αναζήτηση με χρήση πολλαπλών όρων θα επιστρέψει μόνο τα τεκμήρια που περιέχουν όλους τους όρους. Η αναζήτηση μιας ακριβούς έκφρασης επιτυγχάνεται περικλείοντας τον όρο της αναζήτησης σε αποσιωπητικά.
Η αναζήτηση με ασάφεια χρησιμοποιείται για την εύρεση τεκμηρίων που περιέχουν λέξεις που έχουν ορθογραφία παρόμοια με αυτή του όρου αναζήτησης. Συνήθως η αναζήτηση με ασάφεια χρησιμοποιείται για να εντοπιστούν τεκμήρια που ενδεχομένως περιέχουν ορθογραφικά λάθη. Μια ερώτηση ασαφούς αναζήτησης αναζητά ακολουθίες χαρακτήρων που είναι ίδιες ή παρόμοιες με την ακολουθία χαρακτήρων του όρου αναζήτησης. Για τη χρήση ασαφούς αναζήτησης χρησιμοποιείται το σύμβολο τίλντα (~) στο τέλος του όρου αναζήτησης.
Προαιρετικά μπορεί επίσης να προστεθεί μια παράμετρος που καθορίζει τον επιθυμητό βαθμό ομοιότητας των αποτελεσμάτων με τον όρο αναζήτησης. Οι τιμές της παραμέτρου αυτής είναι μεταξύ του 0 και του 1. Της επιθυμητής τιμής πρέπει να προηγείται το 0 και η υποδιαστολή, για παράδειγμα, 0.8. Μια τιμή που πλησιάζει το 1 ταιριάζει όρους με υψηλότερη ομοιότητα. Αν η παράμετρος δεν καθοριστεί θεωρείται ότι έχει την τιμή 0.5. Η σύνταξη αυτή για την αναζήτηση με ασάφεια καθορίζεται ανά όρο της ερώτησης αλλά δεν μπορεί να καθοριστεί για ολόκληρη φράση. Για να εφαρμοστεί σε πολλαπλές λέξεις μιας ερώτησης θα πρέπει να καθοριστεί ο επιθυμητός βαθμός ομοιότητας για κάθε όρο. Οι ειδικοί χαρακτήρες δεν υποστηρίζονται στις ερωτήσεις ασάφειας. Αν στους όρους της αναζήτησης με ασάφεια περιλαμβάνονται χαρακτήρες αντικατάστασης (wildcards), πραγματοποιείται η αναζήτηση λαμβάνοντας υπόψη μόνο τους χαρακτήρες αντικατάστασης.
Μια αναζήτηση κατά εγγύτητα ανακτά μόνο τεκμήρια που περιέχουν τους όρους της ερώτησης και στα οποία οι όροι αυτοί απέχουν μεταξύ τους μια καθορισμένη απόσταση. Για την αναζήτηση κατά εγγύτητα χρησιμοποιείται το σύμβολο τίλντα (~) στο τέλος της φράσης και ακολουθεί η επιθυμητή απόσταση σε λέξεις εκφρασμένη με μία ακέραια τιμή. Κατά τον καθορισμό της απόστασης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μια αλλαγή γραμμής αντιστοιχεί σε 10 θέσεις. Οι ειδικοί χαρακτήρες δεν υποστηρίζονται στις αναζητήσεις εγγύτητας.
Οι αναζητήσεις δεν διακρίνουν κεφαλαία και μικρά γράμματα, επομένως μια αναζήτηση στα Ισπανικά για τον ακριβή όρο "DOS" μπορεί να επιστρέψει τεκμήρια που περιέχουν DOS ή dos.
Όσο ακριβέστερος είναι ο όρος της αναζήτησης τόσο ακριβέστερα είναι και τα αποτελέσματα της ανάκτησης. Ωστόσο οι αναζητήσεις μπορεί να βελτιωθούν χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες επιλογές:
Τελεστές δίτιμης λογικής (boolean operators)
Χρησιμοποιήστε τον τελεστή AND για την αναζήτηση τεκμηρίων που περιέχουν όλους τους όρους της αναζήτησης. Ο τελεστής είναι ο εξ' ορισμού τελεστής σύνδεσης. Αν δηλαδή δεν τεθεί κάποιος λογικός τελεστής μεταξύ δύο όρων τότε θεωρείται ότι οι όροι συνδέονται με τον τελεστή AND. Ο τελεστής OR συνδέει τους δύο ή περισσότερους όρους και εντοπίζει το τεκμήριο που περιέχει οποιονδήποτε από τους όρους αυτούς.
Τροποποιητές εμφάνισης (occurence modifiers)
Χρησιμοποιήστε το συν (+) για να καθορίσετε τους υποχρεωτικούς όρους. Ο τροποποιητής συν (+) είναι διαφορετικός από τον τελεστή AND διότι το συν (+) υποδεικνύει ότι ο δεύτερος όρος πρέπει υποχρεωτικά να ταιριάζει ακριβώς. Δεν χρησιμοποιούνται συνώνυμα. Οι τροποποιητές μείον (-) ή NOT καθορίζουν τους όρους που απαγορεύεται να εμφανισθούν στο αποτέλεσμα.
Τροποποιητής σημασίας (boost modifier)
Χρησιμοποιήστε τον χαρακτήρα caret (^) για να προσδώσετε μεγαλύτερη σημασία στις εμφανίσεις ενός συγκεκριμένου όρου. Ο χαρακτήρας caret (^) τονίζει τον όρο ή τη φράση που προηγείται αυτού όταν ο αριθμός που καθορίζεται είναι μεγαλύτερος του 1. Αν χρειάζεται να υποβιβαστεί (να μειωθεί) η κατάταξη ενός όρου ή φράσης στη λίστα αποτελεσμάτων, πρέπει να καθοριστεί ένας αριθμός που να είναι μεγαλύτερος από το 0 αλλά μικρότερος από το 1.
Χαρακτήρες αντικατάστασης (wildcard characters)
Χρησιμοποιήστε το λατινικό ερωτηματικό (?) για να καθορίσετε ότι ένας μόνο χαρακτήρας μπορεί να προστεθεί στον όρο αναζήτησης. Χρησιμοποιήστε τον αστερίσκο (*) για να καθορίσετε ότι οποιοσδήποτε αριθμός χαρακτήρων μπορεί να προστεθεί στον όρο αναζήτησης. Οι χαρακτήρες αντικατάστασης χρησιμοποιούνται για την αναζήτηση όρων και δεδομένων σε μεγαλύτερο εύρος αφού εν δυνάμει μπορούν να λάβουν υπόψη ορθογραφικά λάθη.
Σημαντικό: Η χρήση του χαρακτήρα αντικατάστασης αστερίσκου (*) στην αρχή του όρου αναζήτησης επιδρά αρνητικά στην απόδοση της ερώτησης αναζήτησης.
Οι αναζητήσεις με χρήση αστερίσκων (*) ως χαρακτήρων αντικατάστασης εφαρμόζουν μια επέκταση του όρου αναζήτησης για την εύρεση τεκμηρίων. Εάν ο αριθμός των όρων που ταιριάζουν στο δείκτη κειμένων της συλλογής τεκμηρίων υπερβεί ένα όριο επέκτασης, τότε θα επιστραφεί μόνο ένα υποσύνολο των τεκμηρίων που ικανοποιούν τα κριτήρια της ερώτησης. Επίσης, οι αναζητήσεις με χαρακτήρες αντικατάστασης εντοπίζουν μόνο κανονικούς και όχι ειδικούς χαρακτήρες. Για παράδειγμα, η αναζήτηση της ακολουθίας χαρακτήρων US-*-abc βρίσκει ακολουθίες χαρακτήρων όπως US-xxx-abc, US-x-abc, και US-x#-abc αλλά όχι US-#-abc.
Το σύμβολο (%): Χρησιμοποιήστε το (%) για να καθορίσετε ότι ένας όρος ή φράση είναι προαιρετικός(ή).
Ο χαρακτήρας διαφυγής backslash (\): Χρησιμοποιήστε το backslash (\) για να συμπεριλάβετε ειδικούς χαρακτήρες στην αναζήτηση. Οι χαρακτήρες που ακολουθούν θεωρούνται ειδικοί χαρακτήρες στις ερωτήσεις αναζήτησης:
<,>,&&,||,!,(,),%,=,",{,},~,*,?,[,],:,\,-
Διπλά αποσιωπητικά ("): Περικλείστε με αποσιωπητικά (") τον όρο ή την φράση ώστε να επιτευχθεί η ανάκτηση τεκμηρίων που περιέχουν ακριβώς τον όρο την φραση.
Παρενθέσεις: Χρησιμοποιήστε παρενθέσεις για να καθορίσετε τις σχέσεις μεταξύ των όρων αναζήτησης και της σειράς εκτέλεσης τους.
Τελεστής |
Παράδειγμα |
Αποτελέσμα |
AND |
King AND Lear |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους όρους King και Lear. |
OR |
Hamlet OR Othello |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν είτε τον όρο Hamlet είτε τον όρο Othello. |
NOT - |
Hamlet NOT Othello |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τον όρο Hamlet αλλά όχι τον όρο Othello. |
+ |
Lear + King |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους όρους Lear και King. |
^ |
Hamlet^2 Othello |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους όρους Hamlet και Othello αλλά δίνει μεγαλύτερη σημασία στον όρο Hamlet. Και στα δύο παραδείγματα, στην παρουσία του όρου Hamlet αποδίδεται διπλάσια σημασία από τη σημασία που αποδίδεται στον όρο Othello . |
~ |
analytics~
summer~0.7 time~0.7 “summer time”~4 |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους όρους analytics, analyze, analysis, κ.λπ. Επιστρέφει τεκμήρια που περιλαμβάνουν όρους παρόμοιους με τα summer και time. Επιστρέφει τεκμήρια που περιλαμβάνουν τους όρους summer και time σε απόσταση 4 λέξεων μεταξύ τους. |
* |
king*
|
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν πιθανούς συνδιασμούς του όρου αναζήτησης χρησιμοποιώντας τον χαρακτήρα αντικατάστασης (wildcard character). Η ερώτηση του παραδείγματος μπορεί να επιστρέψει αποτελέσματα όπως king και kingdom (στην πρώτη περίπτωση), king και kissing (στη δεύτερη περίπτωση), και king και skiing (στην τρίτη περίπτωση). |
* |
www.*.com |
Η αναζήτηση χρησιμοποιώντας χαρακτήρες αντικατάστασης (wildcards) δεν επιστρέφει όρους που περιέχουν ειδικούς χαρακτήρες. Το παράδειγμα μπορεί να επιστρέψει www.ibm.com αλλά δεν θα επιστρέψει www.#.com. |
? |
mea? |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν πιθανούς συνδιασμούς του όρου αναζήτησης με το χαρακτήρα αντικατάστασης (wildcard character). Το πρώτο παράδειγμα επιστρέφει αποτελέσματα όπως meal και mean, το δεύτερο παράδειγμα επιστρέφει αποτελέσματα όπως bean και been, και το τρίτο παράδειγμα επιστρέφει αποτελέσματα όπως mean και bean. |
% |
King James %Edition |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους δύο όρους king και james, αλλά ό όρος edition είναι προαιρετικός. |
"phrase" "phrase with wildcard" |
"King Lear"
"John * Kennedy" |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν την ακριβή λέξη ή έκφραση. Το πρώτο παράδειγμα επιστρέφει King Lear. Το δεύτερο παράδειγμα επιστρέφει τη λέξη king και καμία άλλη μορφή της, όπως για παράδειγμα kings ή kingly. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα αποσιωπητικά με χαρακτήρες αντικατάστασης (wildcards). Το πρώτο παράδειγμα επιστρέφει εμφανίσεις του John Kennedy με ή χωρίς μεσαία ονόματα ή αρχικά. Το δεύτερο παράδειγμα επιστρέφει John αρχικά Kennedy. |
( ) |
(Hamlet OR Othello) AND plays |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν τους ακόλουθους όρους:
|
\ |
\(1\+1\)\:2 |
Επιστρέφει τεκμήρια που περιέχουν την παράσταση (1+1):2. Χρησιμοποιήστε τον χαρακτήρα backslash (\) για να μην ληφθούν υπόψη ειδικοί χαρακτήρες που αποτελούν τμήμα της σύνταξης της ερώτησης. |
Ως δημιουργός (και καταθέτης) ενός τεκμηρίου, θα πρέπει υποχρεωτικά να επιλέξετε την άδεια χρήσης την οποία χορηγείτε σε αυτό. Η άδεια χρήσης επιτρέπει στους δημιουργούς ενός τεκμηρίου να δηλώσουν ποια δικαιώματα διατηρούν και ποια παραμερίζουν προς όφελος άλλων δημιουργών. Καθορίζει επίσης, τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται προκειμένου το τεκμήριο να χρησιμοποιηθεί από άλλους δημιουργούς. Οι διαθέσιμες επιλογές είναι οι Άδειες Χρήσης Creative Commons:
CC BY: Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
CC BY-SA: Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
CC BY-ND: Αναφορά Δημιουργού - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
CC BY-NC: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
CC BY-NC-SA: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
CC BY-NC-ND: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές |
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο δέχεται και αρχειοθετεί αρχεία οποιασδήποτε μορφής. Ωστόσο, η υποβολή αρχείων σε μία από τις παρακάτω μορφές συστήνεται θερμά δεδομένου ότι αυτές θεωρούνται σχετικά ασφαλείς και διευκολύνουν τις προσπάθειες του ΙΑ για μακροχρόνια διατήρηση των κατατεθειμένων τεκμηρίων. Οι μορφές αυτές διαθέτουν όλα ή τα περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Προτεινόμενες Μορφές Αρχείων
Αρχεία Κειμένου
|
Επεκτάσεις Αρχείων
|
Αρχεία Εικόνων/Γραφικών
|
Επεκτάσεις Αρχείων
|
Αρχεία Ήχου
|
Επεκτάσεις Αρχείων
|
Αρχεία Βίντεο
|
Επεκτάσεις Αρχείων
|
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο υποστηρίζει το OpenSearch API το οποίο παρέχει σε τρίτα συστήματα τη δυνατότητα απομακρυσμένης (προγραμματιστικής) αναζήτησης και ανάκτησης των αποτελεσμάτων σε μορφή XML. Η χρήση του συγκεκριμένου API παρέχεται για εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς και εν γένει μη εμπορικούς σκοπούς.
Η πρόσβαση στο Open Search API γίνεται μέσω του συνδέσμου https://dias.library.tuc.gr/opensearch.
Οι όροι της αναζήτησης πρέπει να δίνονται στη μορφή: ?q=query-terms
.
Οι παρεχόμενοι όροι θα αναζητηθούν σε όλα τα μεταδεδομένα των τεκμηρίων (τίτλος, περίληψη, θεματικές κατηγορίες, κ.λπ.),
καθώς επίσης, και στο πλήρες περιεχόμενο των Τεκμηρίων.
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο υποστηρίζει το πρωτόκολλο συγκομιδής μεταδεδομένων OAI-PMH 2.0 το οποίο επιτρέπει σε τρίτα συστήματα να συλλέγουν μαζικά τα βιβλιογραφικά μεταδεδομένα του. Η χρήση του συγκεκριμένου πρωτοκόλλου επιτρέπεται για εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς και εν γένει μη εμπορικούς σκοπούς.
Η πρόσβαση στην υπηρεσία OAI-PMH γίνεται μέσω του συνδέσμου https://dias.library.tuc.gr/oaiHandler.
Copyright © DIAS 2013