Search

Browse

• Communities
• Authors
• Year
• Titles
• Subjects

My Space

• Login

Ορεινά τοπία Κρήτης. Αναβίωση του ερειπωμένου οικισμού στο φαράγγι της Αράδαινας

Zourbaki Athanasia, Mexi Styliani

Full record

---

Summary

Αράδαινα_ Η διαχρονική εξέλιξη ενός οικισμού.Η Αράδαινα είναι χτισμένη στις νότιες ρίζες των Λευκών Ορέων, στην επαρχία Σφακίων. Είναι χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας πόλης Αραδήν. Ευρήματα αρχαίων κτισμάτων εντοπίζονται στο νότιο τμήμα του, ενώ κάποια από αυτά χρονολογούνται στα Ελληνιστικά χρόνια.Η χώρα Σφακίων απέχει 70 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων και μετά από 16 χιλιόμετρα διαδρομής, φτάνουμε στο οροπέδιο της Αράδαινας διασχίζοντας το οροπέδιο της Ανώπολης. Το ουσιαστικό στοιχείο διαχωρισμού των δύο οροπεδίων είναι το φαράγγι της Αράδαινας. Ο οικισμός χτίστηκε στην είσοδο του ομώνυμου φαραγγιού, ώστε οι κάτοικοι εκείνα τα χρόνια σε περίπτωση κινδύνου να έχουν πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και στο βουνό. Παλαιότερα η πρόσβαση γινόταν μόνο με τα πόδια, μέσω ενός λιθόστρωτου μονοπατιού το οποίο διέσχιζε το φαράγγι.Το 1985 κατασκευάστηκε γέφυρα ,η οποία ενώνει τις δυο πλευρές του φαραγγιού και επιτρέπει την πρόσβαση με οχήματα. Στο χωριό υπήρχε μεγάλος αριθμός κατοίκων αλλά το 1948 εγκαταλείφθηκε μετά από μια βεντέτα μεταξύ δύο οικογενειών. Σήμερα ο οικισμός αριθμεί μόνο τρεις μόνιμους κατοίκους-έναν στη πάνω γειτονιά και δύο στην κάτω.Επομένως, καθίσταται ήδη φανερό πως ο οικισμός της Αράδαινας πέρα από την ιστορία του συνδιαλέγεται και με ένα ιδιαίτερο φυσικό τοπίο, το οποίο άλλωστε διαμόρφωσε καθοριστικά τόσο τη δομή του οικισμού αλλά και τη ζωή των κατοίκων του, πρίν την εγκατάλειψή του. Το αίσθημα του αδρού, του αυστηρού και του επιβλητικού γίνεται σαγήνη και φόβος όταν κάποιος πλησιάσει το φαράγγι. Έτσι λοιπόν γεννιέται η απορία πως είναι δυνατον να αναπτυχθεί ένας οικισμός από την αρχαιότητα έως σήμερα σε ένα τέτοιο ιδιόμορφο και τραχύ τοπίο.«Η αναζήτηση από τον άνθρωπο ενός φυσικού περιβάλλοντος που να μην αντιστρατεύεται τη φυσιολογία του οργανισμού του και ταυτόχρονα να τον ικανοποιεί ψυχολογικά είναι από τους πρωταρχικούς παράγοντες που τον κάνουν να απορριπτεί περιοχές και να διαλέγει άλλες για την κατοικία του. Η επιλογή αυτή γίνεται με το ένστικο στην περίπτωση του πρωτόγονου ανθρώπου, περισσότερο εγκεφαλικά και μεθοδικά στην περίπτωση του εξελιγμένου...» (Αραβαντινός, 1984)Καταστροφή της ΑραδήνοςΣύμφωνα με τη μελέτη που διεξήγαγαν οι Ντουνιαδάκη, Νικηφοράκη και βρήκαμε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, υπάρχουν στοιχεία τα οποία ενισχουν την υπόθεση πως αρχικά το τοπίο -περιβάλλον, στο οποίο ιδρύθηκε η αρχαία Αραδήν- ήταν διαφορετικό από αυτό που υπάρχει σήμερα. Από τη μελέτη των καταπονίσεων ορισμένων οικίσκων και από την παρουσία ρηγματώσεων στο βραχώδες έδαφος στο νότιο άκρο της περιοχής έρευνας διεξάγεται το συμπέρασμα πως μόνο ένας ισχυρος σεισμός μπορεί να προκαλέσει αυτά τα αποτελέσματα. Η Αράδην κατελάμβανε χώρο που σήμερα αντιστοιχεί στο κενό του φαραγγιού. Το όνομα της Αράδαινας και Αραδηνός έχει πρώτο συνθετικό της τη λέξη Άρα που σημαίνει κατάρα, επίκληση της θείας εκδίκησης. Κατά την άποψη του Vladimir Georgiev η λέξη «Αραδήν» προέρχεται από το αράδα, παράγωγο από το άραδος= ταραχή, βίαιη κίνηση. Η ταραχή, ο τρομακτικός θόρυβος, η βίαιη κίνηση της γης στη θέση που κάποτε ήταν αυτή η πόλη.Η χωροθέτηση του σύγχρονου οικισμού, είναι απλώς μια συνέχεια προηγούμενης κατοίκησης σε διαφορετικό τοπίο με προυπάρχουσα υποδομή σε ένα κάποιο βαθμό. Τα στοιχεία αυτά μας βοηθούν να εξηγήσουμε πως επιλέχθηκε αρχικά αυτός ο ιδιόμορφος για κατοίκηση χώρος και προσανατολισμός του παλαιότερου πυρήνα του οικισμού και γιατί ο μεταγενέστερος πυρήνας εξελίχθηκε στην υπάρχουσα τοποθεσία, δηλαδή στην αγκαλιά που σχηματίζει το ανάγλυφο, μακριά από το φαράγγι και έχοντας πλέον νότιο ανατολικό προσανατολισμό.ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΤο φυσικό ανάγλυφο της περιοχής αποτελεί συμβάλλει σε μια δυναμική κι ελεύθερη οργάνωση του οικισμού, με τη δημιουργία μεγάλων σε μέγεθος και ακανόνιστου σχήματος συστάδων κατοικιών. Οι συστάδες των κατοικιών διατάσσονται πάνω σε ένα μονοπάτι, το οποίο είναι προσαρμοσμένο στο ανάγλυφο του εδάφους, που εξασφαλίζουν πλήρη ιδιωτικότητα μεταξύ τους. Ο οικισμός αποτελείται από ένα κεντρικό πυρήνα και ένα μεταγενέστερο τμήμα βορειοδυτικά. Ο χώρος είναι ένα παλίμψηστο, με αλλεπάλληλες πολιτισμικές αναφορές υλοποιημένες σε δρομάκια, περιφράξεις, εισόδους, κτίρια ή διαμορφώσεις εδάφους. Η νεότερη γραφή είναι τα κτίρια τα οποία έχουν σημειωθεί στο χάρτη και οι τυπολογίες τους εκφράζουν τις ανάγκες, την οικονομικά κατάσταση και την εποχή της κατασκευής τους. Γενικά τα κτίρια που σώζονται σήμερα συνυπάρχουν με τμήματα κτιρίων παλαιότερων εποχών, τα οποία είναι ορατά

Available Files

Services