Search

Browse

• Communities
• Authors
• Year
• Titles
• Subjects

My Space

• Login

The architectural imprint of the Epirotian National Benefactors’ activity during the 19th century - 20th century

Vlachou Elli-Antonia

Full record

---

Summary

Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, κάτω από ιδιαίτερες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, αναπτύχθηκε το φαινόμενο του ελληνικού ευεργετισμού από κορυφαίους επιχειρηματίες της Διασποράς, οι οποίοι μέσα από μια προσωπική διαδρομή και λειτουργώντας με όρους ατομικού γοήτρου ανέλαβαν την πραγμάτωση κοινωφελών έργων που υπερέβαιναν τις δυνατότητες του εθνικού κράτους ή της κοινότητας αντίστοιχα. Τα ευεργετήματα αφορούσαν κατά κύριο λόγο την ενίσχυση της παιδείας, υπηρετώντας τα προτάγματα του Διαφωτισμού, που ήθελαν τη μόρφωση ως κύριο εφόδιο για τη χειραφέτηση των πολιτών, για τον κοινωνικό και τον πολιτικό μετασχηματισμό της κοινωνίας μέσω της γνώσης, και κατ’ επέκταση για την εγγύηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Παράλληλα, οι ίδιοι οι ευεργέτες αποκτούσαν ρόλο «οργανικού διανοούμενου», βλέποντας το πεπρωμένο της τάξης τους σε μια ευρύτερη προοπτική, ακόμα και σε βάρος των στενά οικονομικών τους συμφερόντων.Οι ευεργεσίες των Ελλήνων της Διασποράς ήρθαν να καλύψουν τα ελλείμματα του ελληνικού κράτους, σε μια εποχή που τόσο το ίδιο τελούσε υπό συγκρότηση –λόγω της πρόσφατης απελευθέρωσης από την οθωμανική κυριαρχία–, όσο και το ιδεολογικό αφήγημα του εθνικού κράτους βρισκόταν υπό διαμόρφωση στην Ευρώπη του 19ου αιώνα. Το corpus μάλιστα των αρχιτεκτονικών έργων που είναι αποτέλεσμα ευεργεσίας συνιστά ένα από τα σημαντικότερα τμήματα της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής, που παράλληλα εκπροσωπεί την Ελλάδα στον αστικό χώρο των ευρωπαϊκών πόλεων.H διδακτορική διατριβή διερευνά το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της εθνικής ευεργεσίας κατά την περίοδο που γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση, δηλαδή κατά τον 19ο και 20ο αιώνα εντοπισμένο στο παράδειγμα των Ηπειρωτών Εθνικών Ευεργετών και κατανεμημένο στο τρίπτυχο τόπος δραστηριοποίησης (Κωνσταντινούπολη και Διασπορά) – εθνικό κέντρο (Αθήνα) – τόπος καταγωγής (ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια της Ηπείρου). Οι Ηπειρώτες Ευεργέτες επιλέχθηκαν ως αντικείμενο της έρευνας διότι είναι ευάριθμοι και επιδεικνύουν μεγάλη παραγωγή αρχιτεκτονικού έργου πνοής, εξίσου πλούσιου στον τόπο δραστηριοποίησης, το εθνικό κέντρο και τον τόπο καταγωγής, γεγονός που δίνει την δυνατότητα ευρύτερου ερευνητικού πεδίου και συγκρίσεων.Η ερμηνεία του εξεταζόμενου αρχιτεκτονικού έργου επιχειρείται υπό το πρίσμα της ευεργεσίας, στη διαγώνιο της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και της Πόλης, της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας, της Οικονομικής Ιστορίας καθώς και της Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Ιδεών, εντοπιζόμενης στον Διαφωτισμό. Δεδομένου ότι η ερμηνευτική προσέγγιση, δεν έχει εντοπιστεί ούτε στην ελληνική ούτε στη διεθνή αρχιτεκτονική ιστοριογραφία, εκτιμάται ότι η παρούσα διατριβή προσφέρει ένα νέο πρίσμα θέασης και ερμηνείας της νεοελληνικής και όχι μόνον αρχιτεκτονικής και παράλληλα συμβάλλει στην αυτογνωσία του νέου ελληνισμού εν γένει, καθώς το αντικείμενό της αντιμετωπίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας ως τμήμα της συνολικής ιστορίας.

Available Files

Services