Το έργο με τίτλο Μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης των εγκαταστάσεων παραγωγής οίνου της πρώην Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κισσάμου από τον/τους δημιουργό/ούς Vallianatos Konstantinos διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Κωνσταντίνος Βαλλιανάτος, "Μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης των εγκαταστάσεων παραγωγής οίνου της πρώην Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κισσάμου", Μεταπτυχιακή Διατριβή, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2024
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.101589
Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι η συλλογή, καταγραφή και αποτύπωση των δεδομένων που αφορούν στο εγκαταλελειμμένο κτιριακό δυναμικό εγκαταστάσεων του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κισάμου καθώς και τον χώρο που τις περιβάλλει. Η μελέτη αυτή γίνεται μέσα από το πρίσμα του γνωστικού αντικειμένου της αποκατάστασης ιστορικών κτιρίων και συνόλων. Ως εκ τούτου, πρόθεση είναι η διαμόρφωση αρχιτεκτονικής πρότασης για την αποκατάσταση και επανάχρηση του συνόλου με όρους τέτοιους που θα προστατεύουν τις αξίες του και δύναται να αποτελέσουν γόνιμο πεδίο διαλόγου ανάμεσα στην ιστορία του και την θέση που εκείνο μπορεί να αξιώσει στον βίο των πολιτών σήμερα.Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί το σύνολο των βιομηχανικών μονάδεων παραγωγής οίνου της άλλοτε Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κισάμου, ανενεργή έκταση σε θέση μεταξύ του ιστορικού πυρήνα της πόλης και της τουριστικής ζώνης του παραλιακού μετώπου. Πρόκειται για έργο υποδομής του οποίου η οικοδομική ιστορία ολοκληρώνεται στην δεκαετία του 1960 και σήμερα γνωρίζει πλήρη εγκατάλειψη. Τα αξιακά κριτήρια που οδήγησαν στην επιλογή του συνόλου αφορούν την αξία του χώρου, την τυπολογική και αρχιτεκτονική αξία των εγκαταστάσεων καθώς επίσης και την αξία της ιστορικής μνήμης όπου εκείνες εκφράζουν.Στο πλαίσιο της βιβλιογραφικής ανασκόπησης αξίζει να αναφερθεί πως δεν υπάρχει διαθέσιμη πληροφορία με μορφή εκτενούς αναφοράς για την κατασκευή των κτιρίων και τις επεμβάσεις που έλαβαν χώρα σε αυτά έως σήμερα. Ακόμη, η αναζήτηση πληροφοριών στο αρχείο του συνεταιρισμού καθίσταται αδύνατη λόγω της μη οργάνωσης του καθώς και του πλήθους των εγγράφων διαφόρων τύπων που το απαρτίζουν. Μεγάλο μέρος της γνώσης αντλείται από συνεντεύξεις με ανθρώπους οι οποίοι εργάστηκαν στις εγκαταστάσεις παραγωγής οίνου έως το 1985. Οι πληροφορίες αφορούν τόσο την λειτουργία των εγκαταστάσεων όσο και την αξία τους για την τοπική κοινωνία. Επιπλέον σημαντικές γνώσεις αντλούνται από την πτυχιακή εργασία του Δημήτρη Γ. Αθανασάκη στο Τ.Ε.Ι. Πάτρας το 1991 με τίτλο «Ανάλυση της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κισάμου σε όλους τους τομείς της δραστηριότητάς της» . Η αξία του συγγράμματος αυτού για την παρούσα εργασία προκύπτει τόσο από τις λεπτομέρειες οι οποίες καταγράφονται σε αυτή, ορίζοντας τις κατευθύνσεις για αναζήτηση και συλλογή υλικού, όσο και από την περίοδο δημιουργίας της. Τέλος, σημαντική είναι η συμβολή αεροφωτογραφιών της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού οι οποίες χρονολογούνται από το 1966 έως σήμερα. Οι αεροφωτογραφίες αυτές αποτελούν ντοκουμέντο της μορφής των εγκαταστάσεων κατά την περίοδο της δημιουργίας τους, ενώ ολιγάριθμες επιπλέον φωτογραφίες έχουν βρεθεί τεκμηριώνοντας περαιτέρω όσα γνωρίζουμε για το σύνολο.Η μέθοδος συλλογής του υλικού προς μελέτη αφορά βιβλιογραφική αναζήτηση, διαδικτυακή αναζήτηση, συνεντεύξεις και έρευνα πεδίου στον χώρο των εγκαταστάσεων παραγωγής οίνου.Η ανάπτυξη της εργασίας ξεκινά με την ιστορική πορεία του Καστελίου Κισάμου εστιάζοντας στον ευρύτερο χώρο του φρουρίου, όπου βρίσκονται σήμερα οι εγκαταστάσεις παραγωγής οίνου. Στην συνέχεια γίνεται πολεοδομική ανάλυση της περιοχής, με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για τις ανάγκες του τόπου. Ακολουθεί η καταγραφή ιστορικών δεδομένων των εγκαταστάσεων, του τρόπου λειτουργίας και της υφιστάμενής τους κατάστασης. Στο σημείο αυτό περιγράφονται τα τυπολογικά και μορφολογικά στοιχεία των επιμέρους υποδομών του συνόλου, καθώς επίσης και οι μεταγενέστερες επεμβάσεις που έχουν γίνει σε αυτό. Έπειτα, καταγράφονται οι βλάβες και φθορές τους με σκοπό την αποτίμηση και σύντομη παράθεση μεθόδων επίλυσής τους. Κατόπιν, διατυπώνονται οι αξίες του συνόλου και γίνεται επιμέρους αξιολόγηση των στοιχείων που συνθέτουν την υφιστάμενη κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό διαχωρίζονται τα αξιόλογα στοιχεία από εκείνα που είναι ασύμβατα, ορίζοντας τις κατευθύνσεις για την πρόταση αποκατάστασης και επανάχρησης. Πριν παρουσιαστεί η πρόταση, καταγράφονται ορισμένα παραδείγματα επεμβάσεων που έχουν υλοποιηθεί σε βιομηχανικά σύνολα και τα οποία θεωρούνται χρήσιμα στα πλαίσια της μελέτης. Βάσει των παραπάνω, διαμορφώνονται οι στόχοι της επέμβασης στο σύνολο, καθώς και οι παράμετροι του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Οι νέες χρήσεις καθορίζονται και χωροθετούνται στις εγκαταστάσεις, ενώ περιγράφεται το σύνολο των επεμβάσεων στον περιβάλλων χώρο, τον υπαίθριο χώρο και τις υποδομές του συνόλου. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παρουσίαση δικτύου πεζοδρόμων που συνδέει το ανακτημένο σύνο