Ιδρυματικό Αποθετήριο
Πολυτεχνείο Κρήτης
EN  |  EL

Αναζήτηση

Πλοήγηση

Ο Χώρος μου

Ανάλυση του ρόλου και του αντίκτυπου των λύσεων που βασίζονται στη φύση (NBS) για ένα βιώσιμο αστικό περιβάλλον

Lilli Aikaterini

Πλήρης Εγγραφή


URI: http://purl.tuc.gr/dl/dias/46A03582-35D4-450F-AEA6-915A27E2A261
Έτος 2025
Τύπος Διδακτορική Διατριβή
Άδεια Χρήσης
Λεπτομέρειες
Βιβλιογραφική Αναφορά Αικατερίνη Λιλλή, "Ανάλυση του ρόλου και του αντίκτυπου των λύσεων που βασίζονται στη φύση (NBS) για ένα βιώσιμο αστικό περιβάλλον", Διδακτορική Διατριβή, Σχολή Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2025 https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.103251
Εμφανίζεται στις Συλλογές

Περίληψη

Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά τον ρόλο των Λύσεων που Βασίζονται στη Φύση (Nature-based Solutions - NbS) στην προαγωγή της υγείας, της ευεξίας και της βιωσιμότητας στο αστικό περιβάλλον, μέσα από την ανάλυση της περίπτωσης των Χανίων. Σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης αστικοποίησης και πίεσης στα συστήματα υγείας, η μελέτη αυτή αναδεικνύει τη σημασία ενσωμάτωσης των NbS στον σχεδιασμό των πόλεων, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας. Οι χώροι πρασίνου (Green Spaces - GSs) αποτελούν το κύριο μέσο αξιολόγησης των NbS, τόσο για τις οικολογικές τους λειτουργίες όσο και για την επίδρασή τους στη δημόσια υγεία.Αρχικά μέσω μίας εκτεταμένης μελέτης ανασκόπησης, εντοπίζονται δύο κύρια ερευνητικά κενά στη διεθνή βιβλιογραφία: η υπερβολική εξάρτηση από γενικούς δείκτες έκθεσης σε πράσινο (όπως η εγγύτητα ή η έκταση), εις βάρος της ανάλυσης συγκεκριμένων οικολογικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών, και η σχετική έλλειψη εστίασης στον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες αλληλεπιδρούν με τους χώρους πρασίνου στην καθημερινή τους ζωή (συχνότητα, διάρκεια, τύπος δραστηριότητας).Για την κάλυψη αυτών των κενών, υιοθετείται μια μικτή μεθοδολογική προσέγγιση που περιλαμβάνει οικολογική αξιολόγηση, στατιστική ανάλυση και συμμετοχικό σχεδιασμό. Η έρευνα διαρθρώνεται γύρω από τρεις βασικούς στόχους: (1) την ανάπτυξη ενός πλαισίου αξιολόγησης με δείκτες που σχετίζονται κυρίως με οικολογικά χαρακτηριστικά (πυκνότητα βλάστησης, ικανότητα δροσισμού, απομάκρυνση ρύπων), (2) την αποτίμηση της σχέσης μεταξύ έκθεσης σε GSs και της υγείας/ευεξίας μέσω αντιπροσωπευτικής έρευνας με 718 πολίτες· και (3) τον σχεδιασμό και υλοποίηση μιας καινοτόμου υποδομής, της Κινητής Αστικής Καθιστικής Εγκατάστασης (Mobile Urban Living Room - MULR).Η συγκριτική οικολογική αξιολόγηση των δύο σημαντικότερων χώρων πρασίνου στα Χανιά, ο Δημοτικός Κήπος (MGC) και το Πάρκο Αγίων Αποστόλων (SAP), αποκαλύπτει τα διαφορετικά πλεονεκτήματα κάθε χώρου. Ο MGC προσφέρει υψηλή σκίαση και δροσιστική ικανότητα λόγω πυκνής βλάστησης, ενώ το SAP υπερέχει στην απομάκρυνση ρύπων και στην αντιληπτή ελκυστικότητα.Τα αποτελέσματα των ποσοτικών αναλύσεων (δοκιμές χ², λογιστική παλινδρόμηση, διερευνητική παραγοντική ανάλυση) επιβεβαιώνουν ότι τόσο η συχνότητα όσο και η διάρκεια επίσκεψης στους GSs σχετίζονται θετικά με τη βελτίωση σημαντικών δεικτών υγείας. Συχνές και παρατεταμένες επισκέψεις συνδέονται με καλύτερο ύπνο, μεγαλύτερη συναισθηματική ανθεκτικότητα, μείωση του στρες και χαμηλότερο κίνδυνο καρδιομεταβολικών νοσημάτων. Παράλληλα, δημογραφικοί παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και η επαγγελματική κατάσταση επηρεάζουν τη χρήση των GSs και τις σχετικές επιπτώσεις στην υγεία, αναδεικνύοντας κρίσιμες διαστάσεις κοινωνικής ανισότητας.Τα ευρήματα οδηγούν σε συστάσεις για στρατηγικό σχεδιασμό χώρων πρασίνου με στόχο την ενίσχυση τόσο των οικολογικών όσο και των κοινωνικών ωφελειών. Η ανάπτυξη της MULR αποτελεί απτό παράδειγμα εφαρμογής αυτών των στρατηγικών: μια πολυλειτουργική, φορητή υποδομή που ενεργοποιεί υποχρησιμοποιούμενους χώρους, ενισχύει τη συμμετοχή των πολιτών και προάγει την περιβαλλοντική και υγειονομική ευαισθητοποίηση. Η διαδικασία συν-δημιουργίας της MULR αναδεικνύει τη σημασία της συμμετοχικής διακυβέρνησης, ενώ η ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών, αισθητήρων περιβάλλοντος και μεθόδων συλλογής δεδομένων προάγει τον συμμετοχικό σχεδιασμό πολιτικών. Το πλαίσιο Παρακολούθησης και Αξιολόγησης (Monitoring & Evaluation - M&E), το οποίο βασίζεται σε δείκτες απόδοσης (KPIs) και στη μεθοδολογία Κοινωνικής Απόδοσης της Επένδυσης (SROI), προσφέρει ένα πολυδιάστατο και επαναλήψιμο μοντέλο αξιολόγησης τέτοιων οραματικών λύσεων (Visionary Solutions-VSs).Η διατριβή συμβάλλει ουσιαστικά στη διεπιστημονική γνώση και πρακτική της αστικής βιωσιμότητας, προσφέροντας εφαρμόσιμα εργαλεία για τον σχεδιασμό υγιών, ανθεκτικών και συμμετοχικών πόλεων που ενσωματώνουν τη φύση στον αστικό ιστό.

Διαθέσιμα αρχεία

Υπηρεσίες

Στατιστικά