Αναζήτηση

Πλοήγηση

• Κοινότητες

Ο Χώρος μου

• Είσοδος

Διερεύνηση συσχετίσεων μεταξύ περιβαλλοντικών και κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα: μία στατιστική προσέγγιση

Anagnostopoulou Ioli-Maria

Πλήρης Εγγραφή

---

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει συστηματικά τους παράγοντες που επηρεάζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) ανά κάτοικο και διερευνά τις σχέσεις τους με διάφορα κοινωνικοοικονομικά και ενεργειακά χαρακτηριστικά χωρών. Η προσέγγιση συνδυάζει θεωρητική επισκόπηση της κλιματικής αλλαγής και του ρόλου του CO₂ στο σύστημα Γη με ατμόσφαιρα με πειραματική ανάλυση δεδομένων, προκειμένου να αποτυπωθούν τα βασικά μοτίβα που εξηγούν την ένταση και τη διακύμανση των εκπομπών. Στόχος είναι αφενός να συνοψιστούν οι φυσικοχημικοί και κοινωνικοί μηχανισμοί που οδηγούν στην αύξηση της συγκέντρωσης CO₂, αφετέρου να απομονωθούν οι μεταβλητές που, σε επίπεδο χωρών συσχετίζονται στατιστικά με υψηλότερο ή χαμηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα.Στο θεωρητικό μέρος παρουσιάζονται συνοπτικά οι διεργασίες που καθιστούν το CO₂ κυρίαρχο αέριο του θερμοκηπίου συμβάλλοντας στην υπερθέρμανση, με έμφαση στη μεγάλη διάρκεια παραμονής του στην ατμόσφαιρα, στην ικανότητά του να απορροφά υπέρυθρη ακτινοβολία και στις αλληλεπιδράσεις του με τιςς φυσικές καταβόθρες άνθρακα (ωκεανούς, δάση, έδαφος). Αναλύονται οι κύριες ανθρωπογενείς πηγές εκπομπών (ηλεκτροπαραγωγή και θερμότητα, βιομηχανία, μεταφορές, χρήση γης) και οι βασικές επιπτώσεις της αύξησης του CO₂, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας, η οξίνιση των ωκεανών, η εντατικοποίηση ακραίων καιρικών φαινομένων και οι κοινωνικοοικονομικές επιβαρύνσεις. Το πλαίσιο αυτό επιτρέπει να συνδεθούν αργότερα τα πειραματικά δεδομένα με συγκεκριμένους μηχανισμούς του ενεργειακού και παραγωγικού συστήματος.Στο πειραματικό σκέλος συγκεντρώνονται και τυποποιούνται διεθνή σύνολα δεδομένων για εκπομπές CO₂ ανά κάτοικο και για μια σειρά επεξηγηματικών μεταβλητών: κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ως προσέγγιση της ενεργειακής ζήτησης και της οικονομικής δραστηριότητας), δείκτες κοινωνικής κατάστασης (π.χ. παιδική θνησιμότητα, ικανοποίηση από τη ζωή), ενεργειακές μεταβλητές (κατανάλωση ορυκτών καυσίμων ανά κάτοικο, μερίδιο ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα/πετρέλαιο/φυσικό αέριο και από ανανεώσιμες πηγές), καθώς και δείκτες μεταφορών με ιδιαίτερη έμφαση στις αερομεταφορές. Η μεθοδολογία βασίζεται σε διαγράμματα διασποράς, γραμμικές παλινδρομήσεις και συνδυαστικά μοντέλα πολλαπλής παλινδρόμησης, ώστε να αξιολογηθεί η ισχύς και η κατεύθυνση των σχέσεων και να ελεγχθεί η σημαντικότητά τους όταν συνυπολογίζονται πολλαπλοί παράγοντες.Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν με συνέπεια τρεις κεντρικούς άξονες. Πρώτον, το κατά κεφαλήν εισόδημα συσχετίζεται θετικά με τις εκπομπές CO₂ ανά κάτοικο, γεγονός που αντανακλά ότι, υπό τις τρέχουσες τεχνολογικές και θεσμικές συνθήκες, η οικονομική ευημερία συνοδεύεται από υψηλή τελική ζήτηση ενέργειας. Η συσχέτιση αυτή είναι αναμενόμενη καθώς όπου το ενεργειακό μίγμα μετασχηματίζεται και η ενεργειακή απόδοση βελτιώνεται, παρατηρούνται ενδείξεις έλλειψης συσχέτισης μεταξύ ανάπτυξης και εκπομπών. Δεύτερον, οι ενεργειακές μεταβλητές έχουν την καθαρότερη σχέση με το ανθρακικό αποτύπωμα. Η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων ανά κάτοικο και το μερίδιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα και πετρέλαιο συνδέονται ισχυρά με υψηλότερες εκπομπές, ενώ η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών σχετίζεται αρνητικά με τις εκπομπές. Το φυσικό αέριο αναδεικνύεται ως ενδιάμεση περίπτωση, καθώς μπορεί να μειώνει τις εκπομπές όπου αντικαθιστά τον άνθρακα, αλλά δεν αποτελεί μία στρατηγική λύση χωρίς έλεγχο διαρροών μεθανίου και χωρίς παράλληλη κλιμάκωση των ΑΠΕ και της αποθήκευσης. Τρίτον, οι μεταφορές, και ειδικά οι αερομεταφορές, εμφανίζουν μία σταθερή θετική σχέση με το συνολικό αποτύπωμα, υποδεικνύοντας έναν τομέα που απαιτεί στοχευμένες τεχνολογικές και πολιτικές παρεμβάσεις για να εναρμονιστεί με την απανθρακοποίηση άλλων κλάδων.Η ανάλυση επιβεβαιώνεται από τα συνδυαστικά μοντέλα, ακόμη και όταν συνυπολογίζονται πολλαπλοί προσδιοριστικοί παράγοντες, τρεις ομάδες μεταβλητών διατηρούν καθοριστικό ρόλο στη διακύμανση των εκπομπών: το επίπεδο εισοδήματος , η ένταση ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μίγμα και το μερίδιο ανανεώσιμων πηγών στην ηλεκτροπαραγωγή. Παράλληλα, οι κοινωνικοί δείκτες φωτίζουν τη διάσταση της κλιματικής δικαιοσύνης: η παιδική θνησιμότητα εμφανίζει αντίστροφη συσχέτιση με τις εκπομπές, κάτι που δεν αναιρεί τις ανισότητες, αλλά αναδεικνύει ότι οι χώρες με υψηλές εκπομπές τείνουν να διαθέτουν ανθεκτικότερες υποδομές υγείας, ενώ οι χώρες με μικρότερο ιστορικό αποτύπωμα είναι συχνά πιο εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.Η συμ

Διαθέσιμα αρχεία

Υπηρεσίες