Το έργο με τίτλο Γεωλογική και υδροχημική μελέτη σε ιστορικά καταγεγραμμένες ιαματικές πηγές εντός του νεογενούς της δυτικής Κρήτης από τον/τους δημιουργό/ούς Kapaktsi Sofia διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Σοφία Καπακτσή, "Γεωλογική και υδροχημική μελέτη σε ιστορικά καταγεγραμμένες ιαματικές πηγές εντός του νεογενούς της δυτικής Κρήτης", Διπλωματική Εργασία, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2019
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.83991
Στην παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται μια προσπάθεια συστηματικής αποτίμησης δεδομένων γεωλογικής και υδροχημικής έρευνας υδάτων πηγών, που φιλοξενούνται και εκφορτίζουν υδροφόρους που φιλοξενούνται εντός πετρωμάτων του Νεογενούς της Δυτικής Κρήτης, τα ύδατα των οποίων έχουν καταγραφεί ιστορικά ως θερμομεταλλικά/ιαματικά, σε μια συστηματική έρευνα που έγινε προπολεμικά και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν το 1938. Για λόγους συσχετισμού του χημισμού τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις αναλύσεις των υδάτων των πηγών στην Δ. Κρήτη συγκρίθηκαν με αποτελέσματα τριών ανάλογων πηγών εκτ ων οποίων μια βρίσκεται στον ν. Ρεθύμνης και δύο στον ν. Ηρακλείου.Στο Νομό Χανίων μελετήθηκαν τρεις πηγές που βρίσκονται στο χωριό Καρές (Πλατεία του χωριού, Γεροδρύς, Άγιοι Απόστολοι), η πηγή Βουριέρο στον οικισμό Ζυμβραγού, καθώς και δύο πηγές που βρίσκονται στο παραλιακό μέτωπό της επαρχίας Σφακίων και φέρουν τις ονομασίες πηγές Κυραλή και Sunrise. Στο νομό Ρεθύμνου μελετήθηκε η πηγή που βρίσκεται στο χωριό Καπεδιανά, ενώ στον νομό Ηρακλείου μελετήθηκαν οι πηγές Βουτουφού-Καβούσι και Βουτουφού-Σαρακίνα. Πέραν της μέτρησης φυσικοχημικών παραμέτρων που μετρήθηκαν in situ και της γεωχημικής ανάλυσης κύριων και ιχνοστοιχείων στην εργασία αυτήν χρησιμοποιήθηκαν και συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα που προέκυψαν με όρια που έχουν τεθεί διαχρονικά από διάφορες οδηγίες διαφόρων οργανισμών και θεσμών (π.χ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, WHO κτλ), για τον καθορισμό π.χ. των ανώτατων τιμών συγκεντρώσεων συγκεκριμένων στοιχείων, ή/και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών κτλ. Από τα αποτελέσματα αυτών των αναλύσεων προέκυψε ότι θερμοκρασία των πηγών κυμαίνεται από 16.2 έως 27.9 oC, ανεξάρτητα από την περίοδο δειγματοληψίας (υγρή-ξηρή). Επιπλέον το pH των πηγών κυμαίνεται από όξινο έως βασικό με ελάχιστη τιμή 5.5 στη πηγή Καπεδιανά και μέγιστη στην πηγή Κυραλή με pH 8.3. Η σκληρότητα του νερού των πηγών κυμαίνεται από 4.5 - 37 mg/L CaCO3 συμπεραίνοντας πως το νερό των πηγών είναι μαλακό. Οι τιμές των διαλυμένων στερεών (TDS) κυμαίνονται από 130 έως 690 mg/L καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως οι πηγές δεν είναι μεταλλικές. Επίσης από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι το νερό των πηγών με επιφύλαξη των τομών του οργανικού τους φορτίου (που δεν μετρήθηκε) αν και ξεπερνούν τα ανώτερα όρια σε ορισμένα κύρια στοιχεία όπως ασβέστιο, θειϊκά, μαγγάνιο, μπορεί να χαρακτηριστεί πόσιμο. Τα νερά των πηγών αυτών μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για άρδευση. Τέλος η έντονη διαφοροποίηση στο χημισμό τους δείχνει ότι εντός των πετρωμάτων του Νεογενούς, που σε γενικές γραμμές δεν θεωρούνται στην πλειοψηφία τους ούτε υδροπερατά αλλά ούτε και κατάλληλα την κατάλληλα για την υδροαποθηκευτηκότητά τους έχουν αναπτυχθεί μικροί υδροφορείς που τροφοδοτούν πηγές μικρών παροχών αλλά συνεχούς παροχής, που δεν έχουν επηρεαστεί από σχηματισμούς που προήλθαν από ακραίες γεωλογικές καταστάσεις όπως η λατεριτίωση στους υπερκείμενους σχηματισμούς του Νεογενούς, των (επίσης υπερκείμενων) παγετωδών αποθέσεων του Τεταρτογενούς, που δομούν την πλειονότητα των μεταλπικής ηλικίας σχηματισμών της Δυτικής Κρήτης αλλά μόνο από τους εβαπορίτες του συμβάντος του Μεσσηνίου.