Πληροφορίες
Τι είναι το Ιδρυματικό Αποθετήριο;
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο αποτελεί την υποδομή του Πολυτεχνείου Κρήτης για τη συγκέντωση,
διαχείριση και οργάνωση του παραγώμενου πνευματικού έργου των μελών του Ιδρύματος, καθώς και την συντήρησή του σε βάθος χρόνου.
Εδώ συγκεντρώνεται, τεκμηριώνεται, και διατηρείται σε ψηφιακή μορφή το πνευματικό έργο όλων των μελών του ιδρύματος.
Το υλικό που συγκεντρώνεται διατίθεται ελεύθερα στο ευρύ κοινό αφού το Ιδρυματικό Αποθετήριο υιοθετεί πολιτικές
ανοικτής πρόσβασης.
Μέσα από την ηλεκτρονική διάθεση των εργασιών των συγγραφέων/καταθετών, επιτυγχάνεται μεγαλύτερη προβολή του έργου τους και
κατοχύρωση της εργασίας τους. Ταυτόχρονα ενισχύεται η επιστημονική επικοινωνία. Το ΙΑ ενεργεί επισταμένα προς την κατεύθυνση
της μεγαλύτερης δυνατής προβολής του επιστημονικού και ερευνητικού έργου του Πολυτεχνείου Κρήτης μέσα από μηχανές αναζήτησης,
δικτυακούς τόπους και συσσωρευτές.
- Η πλοήγηση στα περιεχόμενα του ΙΑ είναι ελεύθερη για όλους τους χρήστες και δεν απαιτεί την εγγραφή σε αυτό.
- Η αναζήτηση (searching) στο πλήρες κείμενο των τεκμηρίων του ΙΑ, ενδεχομένως να υπόκεινται σε περιορισμούς για τον τελικό χρήστη.
- Η πρόσβαση είναι χωρίς χρέωση-δωρεάν.
- Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση στα βιβλιογραφικά δεδομένα και στο πλήρες κείμενο των τεκμηρίων (εφόσον επιτρέπεται από την άδεια χρήσης των τεκμηρίων).
- Τα βιβλιογραφικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε χωρίς προηγούμενη άδεια από το ΙΑ για μη κερδοσκοπικούς ή
εμπορικούς σκοπούς, αναφέροντας την πηγή ανάκτησης (πρωτογενή) ή δημιουργώντας σύνδεσμο στα πρωτογενή βιβλιογραφικά δεδομένα.
- Επιτρέπεται η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, μετάφραση ή διασκευή μέρους ή του συνόλου των τεκμηρίων σε οποιαδήποτε μορφή ή μέσο
μόνο για προσωπική έρευνα, μελέτη και εκπαιδευτικούς σκοπούς, μη κερδοσκοπικούς ή εμπορικούς, χωρίς προηγούμενη άδεια από το
Πολυτεχνείο Κρήτης, με την προϋπόθεση: α) να αναφέρονται ο/οι συγγραφέας/είς, ο τίτλος, τα πλήρη βιβλιογραφικά στοιχεία
β) να υπάρχει σύνδεσμος (link) ή URL διεύθυνση της πρωτογενούς πηγής.
- Δεν επιτρέπεται η εμπορική εκμετάλλευση των τεκμηρίων σε οποιαδήποτε μορφή ή μέσο χωρίς την επίσημη άδεια από τον
κάτοχο των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
- Τα βιβλιογραφικά δεδομένα και το πλήρες κείμενο των τεκμηρίων μπορούν να ανακτηθούν από μηχανές αναζήτησης μόνο για προσωρινή χρήση.
Στην περίπτωση που τα βιβλιογραφικά δεδομένα και το πλήρες κείμενο ενός ή περισσοτέρων τεκμηρίων ανακτηθούν για μόνιμη χρήση, τότε
θα πρέπει να έχει προηγηθεί γραπτή/επίσημη άδεια από το Πολυτεχνείο Κρήτης και τον κάτοχο των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
- Το ΙΑ του Πολυτεχνείου Κρήτης συγκεντρώνει, οργανώνει, διαφυλάττει και διαδίδει κάθε είδους τεκμήριο που σχετίζεται με την επιστημονική
παραγωγή του Πολυτεχνείου Κρήτης, για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, διασφαλίζοντας παράλληλα το μη κερδοσκοπικό του χαρακτήρα.
- Τα τεκμήρια που περιλαμβάνονται στο ΙΑ πρέπει να έχουν παραχθεί από μέλη της κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης ή να έχει συμμετάσχει στην
εκπόνησή τους ένα τουλάχιστον μέλος της κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης.
- Τα τεκμήρια πρέπει να έχουν επιστημονικό, ερευνητικό ή καλλιτεχνικό περιεχόμενο.
Τεκμήρια του ΙΑ μπορεί ενδεικτικά να είναι:
- άρθρα που έχουν δημοσιευθεί ή πρόκειται να δημοσιευθούν σε ελληνικά ή ξενόγλωσσα περιοδικά
- εισηγήσεις συνεδρίων
- αδημοσίευτες έρευνες (working papers, technical reports)
- αποτελέσματα ερευνητικών προγραμμάτων
- διδακτορικές διατριβές και μεταπτυχιακές ή διπλωματικές εργασίες
- ηλεκτρονικά περιοδικά (e-born journals) που εκδίδονται με ευθύνη μελών του Πολυτεχνείου Κρήτης
- κεφάλαια βιβλίων ή βιβλία
- πίνακες παρατηρήσεων/δεδομένων
- συλλογές πολυμέσων (multimedia collections)
- οπτικοακουστικό υλικό
- Το ΙΑ προσφέρεται για κατάθεση, μέσω αυτό-αρχειοθέτησης (self-archiving), τεκμηρίων μόνο στα μέλη της κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Στην αυτο-αρχειοθέτηση τεκμηρίων, ο χρήστης που καταθέτει ένα τεκμήριο είναι και δημιουργός του και κατέχει τουλάχιστον ένα μέρος από τα πνευματικά του δικαιώματα.
- Αν ένα μέλος της κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης που είναι και καταθέτης, πάψει να είναι μέλος της κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης,
τα τεκμήρια που είχε εκπονήσει, μέχρι τη στιγμή της αποχώρησής του, παραμένουν στο ΙΑ του Πολυτεχνείου Κρήτης.
- Προηγούμενες εκδόσεις τεκμηρίων που έχουν ήδη κατατεθεί στο ΙΑ δεν αποσύρονται και δεν αντικαθίστανται από νεώτερες εκδόσεις τους που θα κατατεθούν.
Οι συγγραφείς/καταθέτες ενθαρρύνονται να καταθέτουν νέες εκδόσεις ως ξεχωριστά τεκμήρια και να τα επισημαίνουν ως τέτοια.
-
Τα τεκμήρια που κατατίθενται στο ΙΑ δεν αξιολογούνται από καμία επιστημονική επιτροπή του ΙΑ. Η εγκυρότητα και η αυθεντικότητα τους υπόκεινται
στην ευθύνη των συγγραφέων τους.
- Ειδικά για τη γκρίζα βιβλιογραφία του Πολυτεχνείου κρήτης: Από την πρώτη μέρα (δοκιμαστικής και παραγωγικής) λειτουργίας του ΙΑ κι έπειτα, οι διπλωματικές, μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικές διατριβές
των τελειοφοίτων του Πολυτεχνείου Κρήτης υποχρεωτικά υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά στο ΙΑ, ακολουθώντας τα οριζόμενα στον «Οδηγό Κατάθεσης Τεκμηρίων
στο Ιδρυματικό Αποθετήριο» που υπάρχει στην ενότητα βοήθεια και τις ίδιες τις πληροφορίες που δίδονται στον καταθέτη σε όλα τα στάδια της κατάθεσης.
-
Η έναρξη της ροής εργασιών κατάθεσης γίνεται με πρωτοβουλία του καταθέτη ο οποίος επιθυμεί να καταθέσει κάποιο τεκμήριο στο ΙΑ.
Αφού ο καταθέτης συμπληρώσει τα μεταδεδομένα του τεκμηρίου, μπορεί προεραιτικά (ανάλογα με τον τύπο τεκμηρίου) να μεταφορτώσει
ένα η περισσότερα αρχεία με το περιεχόμενο του Τεκμηρίου του. Ο καταθέτης ευρισκόμενος στο στάδιο της οριστικοποίησης της κατάθεσης, χορηγεί στο Πολυτεχνείο Κρήτης την άδεια διάθεσης της του Τεκμηρίου του
(βλέπε «Άδεια διάθεσης τεκμηρίου στο ΙΑ - Distribution License) και περατώνεται ο ρόλος του ως καταθέτης.
-
Κατόπιν, το σύστημα του Ιδρυματικού Αποθετηρίου προχωρά σε Συντακτικό Έλεγχο των μεταδεδομένων του τεκμηρίου σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για κάθε τύπο τεκμηρίου ή/και συλλογή.
Μετά τον επιτυχή συντακτικό έλεγχο, των μεταδεδομένων, εφόσον απαιτείται έγκριση για τη δημοσίευση του τεκμηρίου, το ΙΑ ειδοποιεί τους Ελεγκτές της συλλογής στην οποία
κατατέθηκε το τεκμήριο προκειμένου να προβούν σε Ποιοτικό Έλεγχο των μεταδεδομένων του τεκμηρίου.
-
Εφόσον απαιτείται η έγκριση των ελεγκτών για τη δημοσίευση ενός τεκμηρίου, στο στάδιο αυτό ο Ελεγκτής ελέγχει την εγκυρότητα συμπλήρωσης των πεδίων των μεταδεδομένων του αντίστοιχου τεκμηρίου.
Εφόσον το τεκμήριο αφορά σε Διπλωματική Εργασία, Μεταπτυχιακή ή Διδακτορική Διατριβή, ο ελεγτής ελέγχει στο αυτοματοποιημένο σύστημα της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης (Βι.Κε.Π.) ότι ο τελειόφοιτος προπτυχιακός ή μεταπτυχιακός φοιτητής δεν έχει εκκρεμότητες (π.χ. δεν οφείλει υλικό)
και ενημερώνει την γραμματεία της οικείας σχολής που ανήκει ο φοιτητής, να προχωρήσει στην ανακήρυξη αποφοίτησης για τους προπτυχιακούς φοιτητές ή στην ανακήρυξη κατόχου ΜΔΕ για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές ή στην αναγόρευση διδάκτορα για τους διδακτορικούς φοιτητές.
-
Κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων παραμένει ο καταθέτης /συγγραφέας ή τρίτα πρόσωπα εφόσον τα πνευματικά δικαιώματα έχουν παραχωρηθεί από τον συγγραφέα, είτε είναι φοιτητής
(προπτυχιακός ή μεταπτυχιακός), είτε μέλος ΔΕΠ, ο οποίος καταθέτης/συγγραφέας ορίζει την άδεια χρήσης του τεκμηρίου που καταθέτει και εκχωρεί στο Πολυτεχνείο Κρήτης το δικαίωμα
διάθεσης του μέσα από το Διαδίκτυο (με την αποδοχή της άδειας διάθεσης του τεκμηρίου του στο ΙΑ).
-
Η διάθεση των τεκμηρίων στο ΙΑ δεν απαγορεύει στον/στους συγγραφέα/εις τη δημοσίευση του τεκμηρίου τους με την παρούσα ή με διαφορετική μορφή στο μέλλον,
οπουδήποτε αλλού.
-
Η διάθεσή ενός τεκμηρίου στο ΙΑ δεν θα το καταστήσει πιο ευάλωτο σε διαδικασίες λογοκλοπής. Φαινόμενα λογοκλοπής μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε μορφή,
είτε έντυπη, είτε ηλεκτρονική.
Οι πολιτικές μακροχρόνιας ψηφιακής διατήρησης του ΙΑ ακολουθούν το μοντέλο αναφοράς OAIS (Open Archival Information System / ISO 14721:2012)
και εμπλουτίζονται με διάφορες αναδυόμενες διεθνώς βέλτιστες πρακτικές.
Το ΙΑ δεσμεύεται να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την υπεύθυνη και βιώσιμη ψηφιακή διατήρηση των υποβαλλόμενων Τεκμηρίων.
Ωστόσο, προκειμένου να διευκολυνθεί η μακροπρόθεσμη διατήρηση των τεκμηρίων σας, το ΙΑ ενθαρρύνει θερμά την υποβολή αρχείων σε μια
εκ των συνιστώμενων μορφών αρχείων (βλέπε ενότητα "Προτεινόμενες Μορφές Αρχείων").
Για αρχεία σε μορφές άλλες από εκείνες που αναφέρονται στις συνιστώμενες μορφές αρχείων, μπορεί να δημιουργηθεί ένα παράγωγο
αρχείο σε μια πιο σταθερή μορφή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το αρχικό αρχείο και το παράγωγό του θα συσχετίζονται μέσω της σχέσης
“Αποτελεί μετατροπή του Αρχείου”.
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο δεσμεύεται:
-
Nα καταβάλει τις μέγιστες προσπάθειες ώστε να εξασφαλίζει μία κεντρική, μόνιμη, σταθερή βάση δεδομένων
με συνεχή διαθεσιμότητα και πρόσβαση στο ψηφιακό της υλικό.
- Να φροντίζει για την πολιτική συντήρησης και προσβασιμότητας του περιεχομένου του (preservation techniques) σε βάθος χρόνου συνδυάζοντας:
- Τακτική λήψη Αντιγράφων Ασφαλείας (backup)
- Ανανέωση Μέσων Αποθήκευσης
- Μετατροπή Επισφαλών Μορφών Αρχείων (file formats)
- Απόδοση Μόνιμων Αναγνωριστικών σε όλα τα τεκμήρια (Persistent Identifiers)
- Να ενημερώνει την πολυτεχνειακή κοινότητα για σημαντικές αλλαγές στο περιεχόμενο του, (π.χ. format migration).
- Να παρέχει εύκολη, γρήγορη και ικανοποιητική πρόσβαση σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
- Να ακολουθεί το καθεστώς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των τεκμηρίων που υπάρχουν σ’ αυτό.
- Να χρησιμοποιεί διεθνή πρότυπα καταχώρησης και αποθήκευσης των βιβλιογραφικών δεδομένων και τεκμηρίων στη βάση του.
Ο καταθέτης πρέπει υποχρεωτικά να επιλέξει την άδεια χρήσης με την οποία δημοσιεύει ένα τεκμήριο στο Ιδρυματικό Αποθετήριο.
Η άδεια χρήσης επιτρέπει στους δημιουργούς ενός τεκμηρίου να δηλώσουν ποια δικαιώματα διατηρούν και ποια παραμερίζουν προς όφελος άλλων δημιουργών.
Καθορίζει επίσης, τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται προκειμένου το τεκμήριο να χρησιμοποιηθεί από άλλους δημιουργούς.
Οι διαθέσιμες επιλογές είναι οι Άδειες Χρήσης Creative Commons:
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
- για προσαρμογή: για ανάμειξη, προσαρμογή ή επέκταση του έργου
για κάθε σκοπό, ακόμη και εμπορικό.
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντα την άδεια.
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
- για προσαρμογή: για ανάμειξη, προσαρμογή ή επέκταση του έργου
για κάθε σκοπό, ακόμη και εμπορικό.
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντα την άδεια.
- Παρόμοια Διανομή: Αν ο χρήστης αναμείξει, τροποποιήσει ή δημιουργήσει περαιτέρω βασισμένος στο έργο θα μπορεί να διανέμει το έργο που θα προκύψει μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια.
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια.
- Όχι Παράγωγα Έργα: Ο Χρήστης δεν μπορεί να αλλοιώσει, να τροποποιήσει ή να δημιουργήσει (πάνω από) αυτό τό έργο αυτό.
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
- για Διασκευή: για διασκευή του Έργου
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια.
- Μή Εμπορική Χρήση: Ο Χρήστης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το έργο αυτό για εμπορικούς σκοπούς.
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
- για Διασκευή: για διασκευή του Έργου
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια.
- Μή Εμπορική Χρήση: Ο Χρήστης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το έργο αυτό για εμπορικούς σκοπούς.
- Παρόμοια Διανομή: Αν ο χρήστης αναμείξει, τροποποιήσει ή δημιουργήσει περαιτέρω βασισμένος στο έργο θα μπορεί να διανέμει το έργο που θα προκύψει μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια.
Tο Έργο είναι ελεύθερo:
- για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση του Έργου στο κοινό
Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:- Αναφορά Δημιουργού: Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια.
- Μή Εμπορική Χρήση: Ο Χρήστης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το έργο αυτό για εμπορικούς σκοπούς.
- Όχι Παράγωγα Έργα: Ο Χρήστης δεν μπορεί να αλλοιώσει, να τροποποιήσει ή να δημιουργήσει (πάνω από) αυτό τό έργο αυτό.
-
Αφού ο καταθέτης έχει ολοκληρώσει τη συμπλήρωση των μεταδεδομένων του τεκμηρίου και την υποβολή του περιεχομένου του στο ΙΑ, σύμφωνα με τον «Οδηγό Κατάθεσης Τεκμηρίων
στο Ιδρυματικό Αποθετήριο», πρέπει να οριστικοποιήσει την κατάθεσή του. Να δηλώσει δηλαδή ότι χορηγεί τη σχετική άδεια διάθεσης του τεκμηρίου του στο ΙΑ του Πολυτεχνείου
Κρήτης. Μόνο έτσι μπορεί το τεκμήριο να κατατεθεί στο ΙΑ και να προχωρήσει η διαδικασία της έγκρισης και δημοσίευσής του σε αυτό.
-
Η άδεια αυτή αναφέρει:
"Εγώ, ο καταθέτης, χορηγώ στο Πολυτεχνείο Κρήτης την αμετάκλητη, μη αποκλειστική και ατελώς άδεια, να διανείμει προς κάθε ενδιαφερόμενο το τεκμήριό μου,
σύμφωνα με την άδεια χρήσης που το συνοδεύει. Επίσης, συμφωνώ το Πολυτεχνείο Κρήτης, χωρίς να αλλάξει το περιεχόμενο του τεκμηρίου μου, να το μεταφράσει σε οποιοδήποτε μέσο ή
μορφότυπο για τις ανάγκες της αέναης διατήρησής του και να διατηρήσει περισσότερα το ενός αντίγραφα ασφαλείας."
-
Η αγγλική έκδοση της άδειας έχει ως εξής:
"Ι, the contributor, grant Technical University of Crete an irrevocable, non-exclusive, royalty-free license to distribute
my submission to anyone, according to the copyright license attached to it. I also agree that Technical University of Crete may, without changing the content, translate
the submission to any medium or format for the purpose of digital preservation and to keep more than one copy of this submission for purposes of security and back-up."
Το Ιδρυματικό Αποθετήριο αναπτύχθηκε στο πλαίσιου του έργου "Υπηρεσίες Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Ανοικτής Πρόσβασης Πολυτεχνείου Κρήτης"
και συγκεκριμένα στο υπό-έργο 1 "Υπηρεσία Δημιουργίας Ιδρυματικού Αποθετηρίου/Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Ανοιχτής Πρόσβασης".
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση"....
Σχεδιασμός & Ανάπτυξη
Ο σχεδιασμος και η ανάπτυξη του Ιδρυματικού Αποθετηρίου έγινε από το Εργαστήριο Διανεμημένων Πληροφοριακών Συστημάτων & Εφαρμογών (TUC/MUSIC)
της Σχολής Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης.